Aile Danışmanlığı Nedir? Aile olarak birlikte yaşayan insanların birbirileri ile ilişkilerinde deneyimledikleri sıkıntıların ve çatışmaların değerlendirildiği, aile ilişkilerini düzenlemek için müdahaleler uygulanan terapi sürecidir. Bireyde gözlemlenen psikiyatrik/psikolojik sorunların nasıl oluştuğunu anlamak ve bu sorunlara çözüm bulabilmek için yaşamını sürdürdüğü ailenin sistemini ve dinamiklerini ele almaktır. Aile danışmanlığında aileyi değiştirerek bireydeki değişimi sağlamak amaçlanmaktadır.

Olumlu Anne Baba Eğitimleri

Aile içindeki deneyimlerin insanların gelişimi üzerinde yaşam boyu süren derin etkileri vardır. Akademik çalışmalar ebeveynlerin kendi ilişkisi ve çocuklarıyla olan etkileşimlerinin çocukların beyin gelişimi, güvenli bağlanma, dil gelişimi, duygu düzenleme ve sosyal becerileri ile genel sağlıkları üzerinde etkisi olduğunu ortaya koymuştur. 

Bununla birlikte, kanıta dayalı ebeveynlik programlarının sadece çocuk/gencin iyilik haline değil ailenin tüm bireyleri üzerinde kısa ve uzun vadede pozitif etkileri gösterilmiştir. 

Olumlu, sevgi dolu, güvenli, tutarlı, sınırları net ve çatışmanın az olduğu bir ortamda büyüyen çocukların uyum sağlama beceri güçlenir ve okulda, ilişkilerinde ve yaşamlarında başarılı olma ihtimalleri yükselir.

Avustralya Queensland Üniversitesi’nde geliştirilen Triple P – Olumlu Annebabalık Programı, uluslararası düzeyde başarısı kabul edilmiş dünyadaki en etkili ve kanıta dayalı annebaba eğitim sistemlerinden biridir. Triple P programları, 35 yılı aşkın bir süredir 20’den fazla dile çevrilmiş, 25’ten fazla ülkede uygulanmış ve 4 milyondan fazla çocuğun ailesine ulaşmıştır.Triple P’nin farklı kültürlerde, sosyo-ekonomik gruplarda ve aile yapılarındaki başarısı 375 akademik ve araştırma kuruluşu ve 30 ülkeden araştırmacılar tarafından yayınlanan 830’dan fazla makale ile kanıtlanmıştır.Triple P sisteminin Türkiye’deki etkililiği ve başarısı Dokuz Eylül Üniversitesi tarafından yürütülen değerlendirme çalışması ile kanıtlanmıştır.

Triple P’nin amacı annebabalara, çocuklarının sosyal, duygusal ve davranışsal problemlerini yönetme konusunda ihtiyaç duydukları beceri ve özgüveni, onları sürece dahil ederek, cesaretlendirerek ve güçlendirerek kazandırmaktır.

Triple P anne babaların bilgi, beceri ve özgüvenlerini arttırarak çocuklarda ve gençlerde davranışsal, duygusal ve gelişimsel problemlerin ortaya çıkmasını engellemeyi hedefler.

Anne babanın öz düzenleme becerlerinin gelişmesi Triple P'nin hedeflerinden biridir. Öz düzenleme becerilerinin geliştirmesi aşağıdaki 5 bileşenden oluşmaktadır:

-öz yeterlilik: kişisel bilgi ve becerileri arttırarak ebeveynlerin dayanıklılığının arttırılmasıdır.

-öz etkililk: anne babalar, çocukların ve kendi davranışlarının değişlerek sorunların çözülebileceğine dair olan inançlarının arttırılmasıdır.

-öz yönetim: anne babalar, anne babalık uygulamalarını değiştirmek için hedef ve standartbelirleme, strateji seçme, öz izleme gibi becerilerin arttırılmasıdır.

-kişisel faktörler: anne babanın değişim sürecini sahiplenmesi, olumlu değişime şans vermesidir.

-problem çözme: sorunu tanımlama, seçenekler üretme, plan yapma, uygulama ve sonucu değerlendirme becerisinin arttırılmasıdır.

Olumlu Anne Babalığın İlkeleri

-Güvenli ve ilgi çekici ortam

-Olumlu öğrenme ortamı

-Tutarlı disiplin

-Gerçekçi beklentiler

-Anne baba olarak kendine zaman ayırmak

Kazanılması Hedeflenilen Temel Beceriler

-Anne baba-çocuk ilişkisini geliştirme

-Doğru davranışı teşvik etme

-Yeni beceri ve davranışların öğretilmesi

-Problemli davranışlarla başa çıkma

Kazanılması Hedeflenilen Gelişmiş Beceleriler

-Plan yapma

-Öz düzenleme

-Baş etme becerileri

-Eş desteği

Programın Uygulanması

Program  10-12 anne-babadan oluşan gruplara verilen 8 oturumluk bir eğitim programı şeklinde yürütülür. Online ya da yüz yüze şekilde gerçekleştirilebilir. 4 adet 2 saatlik grup oturumu ve grup oturumlarının tamamlanmasını izleyen 15-30 dakikalık 3 veya 4 telefon oturumu vardır. Son oturum, grup oturumu veya bireysel telefon oturumu şeklinde yürütülebilir. Telefon oturumları grup oturumlarında öğrendiklerini uygulayan anne-babalara ek destek vermek için kullanılır.

Programın Hedef Kitlesi

Olumlu anne babalık programı her aile için uygunken yıkıcı davranışları olan çocuk ve gençlerin aileleri programdan oldukça yarar görmektedirler. Önleyici bir müdahale programı olarak geliştirilmiş olsa da karşıt olma karşı gelme bozukluğu, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve ciddi davranış problemleri olan çocuk ve gençler için de oldukça yararlıdır.

Benzer zorlukları yaşayan ailelerin yalnız olmadıklarını hissederken aynı zamanda birbirlerinden yöntem öğrenip bir destek sistemi oluşturmaları açısından eğitimin grup şeklinde yapılması programın güçlü yanlarındandır.